:متن شایعه
لحظه دقیق شب قدر امسال ساعت ۲۱ و ۲۲ دقیقه و ۴۳ ثانیه شروع می شه و ساعت ۲۱ و ۲۷ دقیقه و ۳۴ ثانیه به اتمام می رسد. یعنی شب قدر امسال دقیقا ۴ دقیقه و ۵۰ ثانیه طول می کشد.
متن بالا، پیامی است که چندین سال است در روزهای نزدیک به شب قدر در واتساپ، تلگرام و یا اینستاگرام منتشر می شود و از مردم درخواست می شود در این لحظه خاص به دعا و نیایش بپردازند. اینکه دعا به صورت گروهی و در زمان مشخص می تواند اثربخشی بیشتری داشته باشد، موضوعی است که نیاز به بررسی و راستی آزمایی دارد که از حوصله این مقاله و مطلب فعلی ما خارج است. اما با فرض اینکه این موضوع صحت داشته باشد، با ساخت یک دروغ و انتشار نباید مردم را درزمان خاصی نسبت به انجام یک سری مناسک مذهبی تجریک کرد!
دعای گروهی و همزمان کار پسندیده ای است اما به چه قیمت؟ به قیمت ساخت یک دروغ در دین! شاید در ابتدای کار این موضوع خیلی اهمیت نداشته باشد اما دقت کنیم که اگر در همین سال های نخست جلوی این شایعه گرفته نشود، در دهه ها و سده های آینده شاهد انواع روایت ها و مستحبات ساختگی برای محاسبه لحظه شب قدر و یا اعمالی برای چند ثانیه شب قدر خواهیم بود و به همین سادگی تحریفی نو در اسلام پایه گذاری خواهد شد. نمونه این اتفاق را در داستان شرف الشمس شاهد هستیم که اکنون پس از گذشت چند قرن از ایجاد این تحریف، هرساله بازاری با گردش مالی میلیاردها تومان را فعال می کند.
رد شایعه تعیین زمان لحظه دقیق شب قدر:
شب قدر در قرآن کریم:
ابتدا به دو آیه معروف در خصوص شب قدر استناد می کنیم.
«به راستی که ما آن را در شب قدر فرو فرستادیم؛ و چه تو را به شب قدر آگاه تواند کرد. شب قدر از هزار ماه برتر است. در این شب فرشتگان و روح به اذن پروردگارشان از هر امر فرود می‌آیند. این شب تا صبحگاه «سلام» است. (سوره قدر آیات ۱ تا ۵)»
«سوگند به کتاب روشنگر. به راستی ما آن را در شبی مبارک فرو فرستادیم زیرا که به حقیقت هشداردهنده بودیم. در آن شبی که هر امری با حکمت معین و ممتاز و جدا می‌گردد. تعیین آن امر البته از سوی ما خواهد بود، که ما رسولان را فرستنده بودیم؛ و این البته از رحمت و مهربانی پروردگار توست، به راستی او شنونده داناست. (سوره دخان آیات ۱ تا ۶)»
مبانی دینی شب قدر:
همانطور که حتما اطلاع دارید بر اساس قرآن و روایات بسیار متعدد از معصومین (ع) شب قدر زمان نزول قرآن کریم است که به طور دقیق مشخص نیست و بنا به روایات متعدد یکی از شب های ۱۹، ۲۱ و یا ۲۳ ماه رمضان است. حتی در برخی روایات به شب ۲۷ ماه رمضان و شب نیمه شعبان نیز اشاره شده است.
همجنین طبق روایات، برخی ازعلمای اهل سنت یکی از شب های فرد در دهه آخر ماه رمضان را شب قدر می دانندو حتی تاکید زیادی بر شب ۲۷ ماه مبارک دارند.
به علاوه با توجه به تفاوت در فتواهای مختلف در خصوص رویت هلال ماه و آغاز ماه مبارک که ناشی از نظرات مختلف مراجع تقلید در اهل سنت و شیعه هست، حتی روز های ماه های قمری در کشورهای مختلف اسلامی با یکدیگر تفاوت دارد. بنابراین در هر سال با توجه به اینکه شما مقلد کدام مرجع تقلید باشید و در کدام شهر یا کشور زندگی کنید، احتمال وجود شب قدر بین ۳ تا ۵ شب است. حال چگونه می توان چنین شبی که اینقدر اختلاف در مورد آن وجود دارد را محاسبه کرد؟ بر اساس کدام مبنا؟ بر اساس تقویم کدام کشور؟
مبانی نجومی:
در هیچ منبعی و هیچ روایتی، اشاره ای به رخ دادن یک پدیده طبیعی یا موقعیت خاص اجرام سماوی در شب قدر وجود ندارد.
شب قدر یک بازه زمانی مبارک است که مبنای آن تنها روایات مذهبی و دینی است و در آن زمان هیچ پدیده نجومی یا طبیعی رخ نمی دهد. تغییر تاریخ تقویم قمری در هر سال به وضوح نشانگر این موضوع است که امکان ندارد یک پدیده علمی پشت این موضوع باشد که اگر چنین بود نباید شب قدر با نظر مراجع مختلف در خصوص آغاز ماه رمضان در شب های مختلف قرار می گرفت.
نتیجه گیری:
شایعه تعیین زمان دقیق برای شب قدر مشابه تعیین زمان دقیق برای شرف الشمس هست که هرساله پیام آن در ۱۹ فروردین منتشر می شود. هردو پیام یک متن کاملا بی پایه و اساس و صددرصد دورغین و ساختگی هست.
شب قدر تنها یک روایت مذهبی و دینی است و ارتباطی با پدیده های طبیعی ندارد و تعیین هرگونه زمان برای آن کاملا ساختگی است.
اما شرف الشمس نه تنها هیچ ارتباطی با ارتفاع خورشید یا دیگر اجرام سماوی ندارد بلکه حتی هیچ پایه و اساس مذهبی هم ندارد و صرفا ساخته شیادین و کلاهبرادارن است.
